Kira sözleşmesinin sona emesine az bir süre kaldığında veya ev sahibi taşınmazı yeniden kiralamak istediğinde mevcut kiracının evi yeni kiracı adaylarına göstermesi gerekir. Bu durum hem kiraya verenin mülkiyet hakkının doğal bir sonucudur hem de kira ilişkisinin olağan akışında kabul edilen bir zorunluluktur. Ancak bazı kiracılar çeşitli bahanelerle eve girişe izin vermez randevuları sürekli erteler veya tamamen engellemeye çalışır. Bu durum taşınmazın yeniden kiralanmasını geciktirdiği için ev sahibine maddi zarar verir ve sözleşmeye aykırılık olarak değerlendirilebilir.
Mevzuat Kiralananın Yeni Kiracılara Gösterilmesi Konusunda Ne Diyor?
Türk Borçlar Kanunu’nun 316. maddesi kiracının kiralananı sözleşmeye uygun ve özenli şekilde kullanma yükümlülüğünü düzenler. Bu yükümlülük yalnızca taşınmazın fiziki kullanımıyla sınırlı değildir kiracının ev sahibinin mülkiyet hakkına saygı göstermesini ve sözleşme devam ederken gerekli olan işlemlere makul ölçülerde izin vermesini de kapsar. Madde metni şöyledir:
TBK Madde 316:
“Kiracı kiralananı sözleşmeye uygun olarak özenle kullanmakla yükümlüdür. Kiracının bu borca aykırı davranması durumunda kiraya veren kiracıya uygun bir süre vererek aykırılığın giderilmesini isteyebilir. Bu süre sonunda aykırılık giderilmemişse kiraya veren sözleşmeyi feshedebilir.”
Kiracının evi makul zamanlarda ve önceden haber verilerek yeni kiracılara göstermeye izin vermesi sözleşmeye uygun kullanımın bir parçasıdır. Bu davranışın sürekli şekilde engellenmesi ev sahibinin taşınmazdan yararlanma hakkını engellediği için aykırılık oluşturur.
Kiracı Eve Girişe İzin Vermiyorsa Süreç Nasıl İlerlemeli?
Ev sahibi önce kiracıya yazılı şekilde uygun bir gün ve saat belirterek taşınmazın gösterilmesi gerektiğini bildirmelidir. Bu bildirm noter aracılığıyla yapılırsa ispat kolaylaşır. Bildirimin içeriğinde, taşınmazın yeni kiracılara gösterileceği randevunun makul süre önce bildirildiği ve kiracının buna engel olmasının sözleşmeye aykırı olduğu açıkça yer almalıdır. Kiracı buna rağmen eve girişe izin vermezse durum TBK 316 kapsamında aykırılk olarak değerlendirilir ve gerekli hallerde tahliye süreci başlatılabilir.
Ev sahibinin burada dikkat etmesi gereken önemli bir unsur bulunur: Kiracı izin vermeden eve kesinlikle girilmemelidir. Bu davranış kiracının konut dokunulmazlığını ihlal eder ve ev sahibini haksız duruma düşürür. Ev sahibi her zaman yazılı bildirim ispat ve yasal süreç üzerinden ilerlemelidir.
Engelleme Devam Ediyorsa Tahliye Süreci Nasıl Uygulanır?
Kiracının eve girişleri sistematik biçimde engellemesi taşınmazın yeniden kiralanmasını imkansız hale getiriyorsa tahliye davasına konu olabilir. Mahkeme kiracının davranışlarını değerlendirirken ev sahibinin bildirimlerinin zamanında ve makul şekilde yapılıp yapılmadığına bakar. Kiracının hiçbir şekilde iş birliği yapmaması, eve randevu zamanlarında kapıyı açmaması veya çeşitli bahanelerle süreci sürekli engellemesi sözleşme ilişkisinin sağlıklı şekilde devam etmeyeceğini gösterir. Bu durum tahliye yönünde güçlü bir sebeptir.
Ayrıca ev sahibi için ekonomik kayıp oluşuyorsa, örneğin taşınmaz uzun süre boşta kaldığı için kira gelirinden mahrum olunuyorsa bu zararlar için de ayrıca talepte bulunulabilir. Kiracının evi gösterme hakkını engellemesi kiraya verenin taşınmazdan yararlanma hakkına doğrudan müdahaledir ve hukuken korunmaz.
Bu Süreci Ev Sahibi Adına Nasıl Yürütebiliriz?
Kiracının eve giriş izni vermemesi çoğu zaman uzlaşmazlığa dönüşür ve ev sahibinin maddi kayıplar yaşamasına neden olur. Bu süreçte bildirimlerin doğru hazırlanması, zamanlamanın hukuka uygun yapılması kiracının tutumunun belgelenmesi ve gerektiğinde TBK 316’ya dayanarak tahliye davasının açılması profesyonel takip gerektirir. Tüm adımları sizin adınıza yürütüyor süreci yasal güvence altına alarak taşınmazınızı yeni kiracıya sorunsuz biçimde devredebilmenizi sağlıyoruz.
