İkinci el araç alımında satıcının aracı “boyasız değişensiz kazasız” şeklinde tanıtması alıcı için önemli bir güven unsurudur. Ancak satıştan sonra yapılan ekspertiz veya sorgulamalarda hasar kaydı boya işlemi veya parça değişimi ortaya çıkması durumunda bu durum ayıplı mal niteliği taşır. Çünkü satıcı aracı olduğundan farklı tanıtarak alıcıyı yanıltmış olur. Türk Borçlar Kanunu bu tür durumlarda alıcıya güçlü haklar tanır ve satıcının “yanlış bilgi verilmiş olabilir” veya “küçük işlem sayılır” gibi savunmaları hukuken geçerli değildir.
Mevzuat Satıcının Hatalı Bilgi Verdiği Araç Satışlarını Nasıl Değerlendiriyor?
Araçta gizlenen veya yanlış aktarılan hasar bilgisi Türk Borçlar Kanunu’nda ayıplı ifa kapsamında değerlendirilir. Bu konuda esas alınan düzenleme TBK 219’dur. Madde metni şöyledir:
TBK Madde 219:
“Satıcı alıcıya karşı satılan şeyin ayıplarından sorumludur. Satılan şey, alıcıya bildirilen niteliklere sahip değilse ya da kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği yararı azaltan veya ortadan kaldıran maddi hukuki ya da ekonomik bir ayıp taşıyorsa satıcı bunun sonuçlarından sorumludur.”
Saticinin “boyasız” dediği aracın boyalı çıkması, “değişensiz” dediği aracın parça değişimli olması veya hasar kaydı bulunduğunun gizlenmesi bu hüküm uyarınca açık ayıp değil gizli ayıp kapsamında değerlendirilir. Alıcı olağan incelemeyle fark edemeyeceği bu ayıpları öğrendiği anda satıcıya bildirmekle yükümlüdür.
Hasar Kaydı Ortaya Çıktıysa Nasıl Bir Yol İzlenmeli?
İlk olarak araçla ilgili tüm teknik ve kayıt verileri toplanmalıdır. Ekspertiz raporu, Tramer kayıtları servis geçmişi ve varsa fotoğraflar delil niteliği taşır. Bu belgeler satıcının verdiği bilgi ile araçtaki gerçek durumun çeliştiğini ortaya koyar. Ardından satıcıya yazılı bildirim yapılmalıdır. Sözlü uyarılar veya telefon konuşmaları ispat açısından yeterli değildir. Yazılı bildirimin içeriğinde satıcının belirttiği “boyasız değişensiz” bilgisinin gerçeğe aykırı olduğu ve ortaya çıkan ayıp nedeniyle hangi hakkın kullanıldığı açıkça belirtilmelidir.
Satıcı çoğu zaman “ben bilmiyordum”, “küçük hasar sayılır” “espertiz hatasıdır” gibi savunmalarda bulunabilir. Ancak satıcının ayıptan haberdar olup olmaması sorumluluğu ortadan kaldırmaz. TBK 219 gereğince satıcı bilmediği ayıplardan bile sorumludur.
Bu Durumda Hangi Hakları Kullanabilirsiniz?
Türk Borçlar Kanunu ayıplı araç satın alan alıcıya dört seçimlik hak tanır. Aracın ücretsiz olarak ayıpsız hale getirilmesini talep edebilirsiniz ancak hasar kaydı gibi unsurlar onarımla ortadan kaldırılmayacağı için bu seçenek çoğu zaman anlamlı olmaz. İkinci bir seçenek olarak ayıp oranında bedel indirimi isteyebilir ve aracın gerçekteki piyasa değeri ile satıldığı fiyat arasındaki frkı talep edebilirsiniz. En güçlü hak ise sözleşmeden dönme yani aracın iade edilmesi ve ödediğiniz bedelin tamamen geri alınmasıdır. Hasar kaydı veya değişen parça bilgisi gizlendiğinde bu hak sıkça uygulanır. Son seçenek olan misliyle değiştirme ise ikinci el araçlarda pratik olarak nadiren mümkündür.
Bazı alıcılar satıcıyla tartışma ve pazarlık yoluna gidip eksik belge ve delillerle süreci yürütmeye çalışır. Bu durm ileride hak talep etmeyi zorlaştırabilir. Bu nedenle tüm adımlar teknik ve hukuki olarak doğru şekilde belgelenmelidir.
Bu Süreci Alıcı Adına Nasıl Yürütebiliriz?
Yanlış tanıtılmış araç satışlarında izlenecek yol teknik tespit resmi bildirim ve gerektiğinde hukuki başvuru aşamalarından oluşur. Ekspertiz raporlarının analizi, satıcının verdiği beyanlarla araç durumu arasındaki çelişkilerin hukuki çerçevede ortaya konması doğru seçimlik hakkın belirlenmesi ve satıcıya karşı etkili hukuki adımların atılması profesyonel yaklaşım gerektirir. Sizin adınıza tüm delilleri topluyor satıcıya yapılacak resmi başvuruları hazırlıyor ve bedelin iadesi veya bedel indirimi hakkınızı güçlü bir zeminde kullanmanızı sağlıyoruz. Böylece hatalı bilgilendirme nedeniyle oluşan mağduriyetiniz hukuken giderilir.
